މިދިޔަ މެއި 25 ވަނަ ދުވަހު ވެރިންނާއި އާދައިގެ ނިކަމެތިންނަށް ވަރަށް ތަފާތު ބޮޑުގޮތަކަށް (ބޮޑުންނަށް ބޮޑުކޮށް) މުސާރަ ބޮޑުކުރަން ނިންމާފައިވަނިކޮށް އަހަރުމެން ޑީއޯ ގައި އެކަން އެގޮތަށް ނުކޮށް ވަގުތުން ހުއްޓުމަށް ކުރި އިލްތިމާސަށް އިޖާބަދީ އެކަން އެގޮތަށް ނުކޮށް ހުއްޓުވީތީ ކަލެއަށް ވަރަށް ޝުކުރު އަދާކުރާވާހަކަ ދަންނަވަމެވެ. އަހަރުމެންނަކީ ރަގަޅަށް ކަމެއްކޮށްފިނަމަ ޝުކުރު އަދާކުރަން ދަންނަ ބަޔަކީމެވެ. އެކަމަކު ބުނަންހެއްޔެވެ. ކަލެއަށް ދީފައިވާ މުއްދަތަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ސަމާލުވެ ހުންނާށެވެ. އަހަރުމެން ދީފައިއޮތް މުއްދަތަކީ އެދުވަހުގެ ލިއުމުގައިވެސް ވާނޭފަދައިން ޖުލައި މަހުގެ ނިޔަލަށެވެ. ޖުލައިމަސް ނިމުމުގެ ކުރިން މުސާރަ އޮނިގަނޑަށް ރަގަޅަށް ވިސްނުމަށްފަހު ސޭކްޝިޔާމް ކަހަލަ ރުނޑިންގެ ޓީމެއް ބައިވެރިނުކޮށް ތިތަނުން ތަންކޮޅެއް ރަގަޅުބަޔަކު ހޮވައިގެން ނޫނީ ކުރިން ބުނެފައިވާގޮތަށް ތަންދޮރު ނުދަންނަނަމަ ދަންނަބަޔަކު ބޭރުންގެނެސްގެންނަމަވެސް ހަމަހަމަ އިންސާފުވެރި އުސޫލަކުން މުސާރަބޮޑުކުރުމުގެ ކަންތައްކޮށް ނިންމާށެވެ. ތަންކޮޅެއް އާދައިގެ ބަހުރުވަޔަކުން ލިޔަންމިޖެހެނީ ތިއީ ގޮޅާބޯގެ ސަރުކާރުގެ އިސްމީހުންނަށްވާތީ ވޭތުވެދިޔަ ޒަމާންތަކުގައި ކަލޭމެންނަށް ކުރުނީސްކޮށް މީހުން އުޅެންޖެހުމުގެ ސަބަބުން ލިބިފައިވާ އަބުއި ކަމަކާހުރެ ރީތިކޮށް ބުނާނަމަ ސޭކްޝިޔާމް މެންކަހަލަ ސިގިރެޓްގެ އަޅިކަނޑާލަންވެސް ކަމުނުދާވަރުގެ ބޯގޯސް މީހުންނަށް ވިސްނައިގަންނަން ތަންކޮޅެއް ފަސޭހަވާނެތީއެވެ. އަހްމަދު އަބްދުﷲ ގެ ބޮލަށް ސިގިރެޓް ނިއްވާލެވުނަސް ތިއެއްޗެތީގެ އެވަރު ނުހުންނާނެކަން އަހަރުމެންނަށް ރަގަޅަށް އެގޭތީއެވެ.
ކަލެއަކީ އަލަށް އައި މީހަކަށްވާތީ އަދި އެއަޕޯޓަށް އާވާނެއެވެ. ކަލޭ ތިތާގަ ހަމަޖެހިގެން އުޅެވޭނޭގޮތްވެސް ކިޔާދޭން ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ބޭނުންވެސް ވެއެވެ. އެގޮތުން އެކަން ކުރުމުގެ ވިސްނުމެއް ގެންގުޅެން ބޭނުންނަމަ ކުރަންޖެހޭ އެންމެ މުހިންމުކަމަކީ ތިތަނުން ބައެއް ޑިރެކްޓަރުން ވަރަށް އަވަހަށް ވަކިކޮށްލުމެވެ. ނޫނީ އަވަހަށް އެހެން ކޮންމެވެސް އޮފީހަކަށް ބުރުވާލުމެވެ. ނުކެރިފައި ހުންނަންވީ އެއްވެސް ސަބަބެއް ނެތެވެ. މިވާހަކައަކީ ކަލޭވެސް ހެޔޮހިތުން ގަބޫލުކުރާނޭކަމެކެވެ. އެގޮތުން ވަކިރަންޖެހޭ ޑިރެކްޓަރުންގެ ނަންތައް ތަރުތީބުން ލިޔެލާނަމެވެ. 1- ސޭކްޝިޔާމް (30 އަހަރުން މެނޭޖްމަންޓް ބޮއްސުންލައްވާލި ސޭކް) 2- ބޮޑުކަޓޭ (ތަނެއްދޮރެއް ބަލާނުލާ އެންމެގިނަ ފެންނަފަށުގައި ބޭކާރު ޚަރަދުކުރާ ބޮޑުވަގު) 3- ބަޑުސައްޕޭ (ހުރިހާޕްރޮޖެކްޓްތަކުން ލާރިމަޅާ) 4- މޮޓަ އިބްރޭ (ކަޓްނެގުމުގައި ހައްދެއްނެތް އޮޕަރޭޝަންސް ހަލާކުކުރާ ކޮފީ ބުއިމާއި ފޯނުކުރުން ނޫންއެހެންކަމެއްނެތް) 5- ގޯޓް ސޯލިހު އަމިއްލަ ފިހާރައިން އޮފީހަށް ތަކެތިވިއްކާ ކަޓްނެގުމުގައި ހައްދެއްނެއް.
އަދި މިވަގުތަށް ކަލެއަށް ހަދާންކޮށް ދޭންޖެހޭ ކަންތައްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. އެކަމަކު ހުރިހާކަމެއް އެއްފަހަރާ ކިޔާންދޭންވެއްޖެ ނަމަ ހަދާންނެތުމަކީ އެކަށީގެންވާކަމެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ކަންތައްތަކެއް ކިޔާދެވިދާނެއެވެ. އެއީ މުއްޒިފުންގެ މެދުގައި އޮންނަ ތަފާތު ކުރުމާއި، ނަސްލީ އިމްތިޔާޒްގެ ގޮތްތައް ކުޑަކުރަންވީއެވެ. ބޭކާރު ޚަރަދު ނުކުރަންވީއެވެ. ކޮންމެ ޅާއިއަކަށް އަގުބޮޑުވެހިކަލްދީގެން ތެޔޮއަޅައަޅައިގެން ހުޅުމާލޭގައާއި އެހެނިހެން ތަންތާ ބިޓުން އަރުވައިގެން މިހާ ތެލުގެ އަގު މައްޗަށް ގޮސްގެން އުޅޭ ދުވަސްވަރެއްގައި ކަލޭ ބަލަން ޖެހޭނެ އެއްނުންހެއްޔެވެ. ބަޑުސައްޕޭ ސައިބޯން ހުޅުމާލެއަށް ދާންޖެހޭ ސަބަބެއް އަހަރުމެންނަކަށް ނުވިސްނެއެވެ. އެހެން މުއައްޒިފުންވެސް ސައިބޮނީ ހިގާފަ ގޮސް ތިތާހުންނަ ތަންތަނުންނެވެ. ޑިރެކްޓަރުންގެ ތެރެއިންވެސް ވަކިބަޔަކަށް ހުޅުމާލެއަށް ދެވޭ އިރު އަނެއްބަޔަކަށް ނުދެވެއެވެ. މިމީހުން މިގޮތަށް އިސްރާފްކުރާ އިރު މީކީ އަމާ ބަފާގެ ތަރިކައެއް ނޫނެވެ. އެ އަރައިގަންނަނީ ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ހައްގަކަށެވެ. އެއްގޮތަކަށްވެސް މުހަންމަދު އިބްރާހީމް ހެދިހެން ތިމީހުން ފުއްޕާފަ އުޅުވިޔަ ދީގެންނުވާނެއެވެ. އެކަމަކު މިބުނީ މުހައްމަދު އިބްރާހީމްއަކީ މިހާރު ތިތަނަށް ފިޓްމީހަކަށްވާނެވާހަކައެއް ނޫނެވެ. އެކަމަކު ސޮޑާބޭގެ ބޮލަށް ތިތާ ގޮތްބޮޑުކޮށްގެން ތިއުޅޭ ޑިރެކްޓަރުން އަރައިގަތްގޮތަށް ކަލޭ ވިޔަ ނުދެއްޗެވެ. ސޮޑާބޭގެ އެއްވެސް ކުށެއްނެތެވެ. އެސޮރުގެ މައްސަލައަކީ އޭނަޔަށް ވާނުވާނޭގި ނާޖާއިޒް ކަންތައް ކުރުމެވެ. ސައިބޯންގޮސް ސޮޑާބޭއާ ދިމާލަށް އެއްޗެތި ކިއުން ނޫން އެހެންކަމެއް ތިތާއުޅޭ ޑިރެކްޓަރުންގެ ނޯވެއެވެ. މިހާރު އެގޮތަށް ކަލެއާދިމާލަށްވެސް އެއްޗެތިކިޔަންފަށައިފިއެވެ. ތިތާތިބީ މުޅިން ކޮރަޕްޓްވެފައިވާ ކުންފުންޏަށް އެއްވެސް ކުލުނެއް ހުރި ޑިރެކްޓަރުންތަކެއް ނޫނެވެ.
ކުރާ ތާކުންތާކު ނުޖެހޭ ޚަރަދުގެ ބޮޑުކަން ތިއޮފީހުން ނިކުންނައިރު ރީދޫ ކުލައިގެ ދަގަޑު ތަބުޖަހާ މާމޮޅު އެއްޗަކުން ހިޔާކޮށްފައިވާ ވޯކްވޭ ގިޑިގެއިންވެސް ފެންނާނެއެވެ. މިހާރު އެތަންހަލާކުވެގެން މުރަނަވެގެން ފައިބަނީއެވެ. އެތަނަށް ޚަރަދުކޮށްފައިވަނީ ކިތައްލައްކަ ރުފިޔާތޯ ކަލޭ ނިކަން ބަލާލަބަލާށެވެ. އެދުވަސްވަރުވެސް މިވާހަކަ ޑީއޯ މެދުވެރިކޮށް ހަދާންކޮށްދީފައިވާނެއެވެ. އެއްކޮޅުން ހަދާނުނިމެނީސް އަނެއްކޮޅުން ހުރީ މަރާމާތުކުރަންޖެހިފައެވެ. އެއްވެސް ޕްލޭނެއް ނެތި ތަންތަން ރާނާ އަނެއްދުވަހު ތަޅާލަނީ ކިތައް ތަންހެއްޔެވެ. މިހުރިހާ ކަމެއްކޮށްފަ އެއްކަލަ ނިކަމެތި ކުއްޔަށް އުޅޭ މުއައްޒަފުންގެ އޯޓީ ކަނޑާލީމާ ޚަރަދު ކުޑަވަނީކަމަށް ކަލޭ އެއްގޮތަކަށްވެސް ހީނުކުރާށެވެ. އެއްވެސް ކަމެއްނުކޮށް ނަގޫބަޅުމެން ގޭގައި ކުޅެންތިބޭއިރުވެސް އެއްބަޔަކަށް އޯޓީ ލިބޭއިރު އާދައިގެ މީހުންގެ އޯޓީ ކަޑާލާކަށް ނަގޫބަޅުމެން ލަދެއްވެސް ނުގަނެއެވެ. މިކަލަ ކަންތައް ކޮށްގެން މުވައްޒަފުން ތިތަނަށް ގެއްލުންތަކެއް ދޭންފަށައިފިނަމަ އެދޭ އޯޓީގެ ދިހަގުނަ ގެއްލުންވެދާނެކަމަކަށް ނަގޫބަޅުމެން ހީނުކުރެއެވެ. ދުނިޔޭގަ ލެއްވި އެއްވެސް ކަމެއްނުކޮށް ކުންފުނި ހަލާކު ކުރަމުންދާއިރު މިމީހުން ގޭގައި ތިބެގެން އެނަގާ އޯޓީ ހަމަ މިހާރުން މިހާރަށް ކަޑާލަންއުޅޭށެވެ. އެހެން ނޫނީ އަހަރުމެންނަށްވެސް އޯޓީ ފިކްސް ކުރާށެވެ. މޯބައިލް ފޯންގެ ކަންތައްވެސް ހަމައެފަދައެވެ. ތިތާއުޅޭ އެއްވެސް ކަމެއްނެތް ޔުނިޓް ހެޑުންތަކަކަށްވެސް ފޯން ފައިސާ ދެއެވެ. އެބަޅުން ކުރާކަމެއް ހަރާމެވެ. އަދި ކަރަޕްޓް ވެފައިވާ ޑިރެކްޓަރުންތައް ފޯންކުރުމުގެ ހައްދެއް ނޯވެއެވެ. މޯބައިލަށް ފަނަރަހާހުން ވިހިހާހުން ޚަރަދުކުރާއިރު މީ ކަލޭ ވިސްނާލަންޖެހޭ ކަންތައްތަކެވެ. މިމީހުން މިކުރަން އުޅެނީ ފިރުއައުނު ކުރިކަލަ ވެރިކަމެކެވެ.
އެހެންވީމާ މަތިމަތިން މިއަލިއަޅުވާލި ކަންތަކަށް ސަމާލުކަންދީ ޖުލައިމަސް ނިމުމުގެ ކުރިން ރަގަޅުގޮތަކަށް މިހާރުގެ ތަކެތީގެ އަގާއި ކުއްޔަށާ ބެލުމަށްފަހު ވީހާވެސް މުއައްޒަފުންނަށް ރަގަޅުވާނޭގޮތެއްގެ މަތިން މުސާރަ ބޮޑުކުރުމުގެ ކަންތައް ނިންމަން އުޅޭށެވެ. މިފަހަރުވެސް ހަދާންކޮށް މިދެނީ ކަރަޕްޓްވެފައިވާ ޑިރެކްޓަރުންނަށް ބޮޑުކޮށްފައި ނިކަމެތިންނަށް ކުރިން ހަދަން އުޅުނުގޮތަށް ހެދިޔަ ނުދެއްޗެވެ. އެހެންހަދައިފިނަމަ ކަލެއަށް މިކަމުގެ ހިތިކަން ދައްކާލަދޭނަމެވެ. ކަލޭވެސް ވަރަށް ދޮގުހަދަން ދޮތައެވެ. މިހެން އަހާލީ ހަމަ ނޫސްވެރިޔަކު ސުވާލު ކޮށްލާއިރަށް އެވަގުތު ސަލާމަތްވުމަށް ވަރަފަސޭހައިން ދޮގެއްހަދާލާފައި ބަޗަނީ ދޯއެވެ. އަހަރުމެންނަށް އެކަން އެގެއެވެ. ޓާމިނަލް އެރައިވަލް ހޯލުގައިވާ އެކްސް ރޭ މެޝިންތަކާ ބެހޭގޮތުން ސުވާލުކުރުމުންވެސް ބަލާލަ ދައްކާފަ ހުރިވާހަކަ، އަދި މިދާކަށް ދުވަހު މިލިޓްރީ ޓްރޭނިންގ ސެކިއުރިޓީ މުވައްޒަފުން ލައްވާ ހައްދާތީވެ ކުރި ސުވާލަކަށް ޖަވާބުދެމުން އެތާ ޑޮކްޓަރަކުވެސް ބަހައްޓާފައި ހުންނާނެޔޭ މެޑިކަލްވެސް ޓްރޭނިންގ ފެށުމުމުގެ ކުރިން ހަދަމޭ ކަލޭކެ އަމާގެ ފުޔޭ މިހެން ކީމެންނުންހެއްޔެވެ. އަހަރުމެން ކަލޭމެން ގަންނަގަނޑު ވަރަށްކައިރިން ބަލަން މިތިބެނީ.. އަހަރުމެންނަށް މިފަހަރު ރަގަޅު ގޮތެއް ހަދާނުދީފިއްޔާމު ކަލޭ އަޅާ ކޮންމެ ފިޔަވަޅެއް އަހަރުމެން ބަލާނަށް އަދި ހާމަކުރާނަން.. މިހާރު މުވައްޒަފުން ގެ އޮނިގަނޑު 3 އަހަރުން ހަދާ ނިމިގެން ތޯރިޤު އެދިޔައީނުން.. މިހާރުވެސް %50 މުވައްޒަފުން އެތިބީ ޕްރޮމޯޝަން ވެސް ނުލިބި އަދިވެސް 30 އަހަރުވީ މެނޭޖްމެންޓް ހަމަ އެގޮތަށް ގޮޅާބޯއަށް ވެސް މިމައްސަލަ އަހަރުމެން ފޮނުވާނަން.... މީ ވޯޓް ދުވަސްވަރު ކަން ކަލޭ ހަނދާ ކުރާތި، އެއްފަހަރަކަށް މިހިސާބުން ކުރުކުރަމެވެ.